Een lach tevoorschijn toveren met spijkerbroekhangen en benteng 
Eind augustus organiseerden vrijwilligers uit verschillende landen in samenwerking met UnitedCubs een sportevenement voor de kinderen van het arbeidersdorp Cipacing op West Java, Indonesië. Met typisch Nederlandse en Indonesische spelletjes zorgden zij voor een grote glimlach op 150 enthousiaste kindergezichtjes.
Cipacing ligt op een klein uur rijden van Bandung, de 2 na grootste stad van Indonesië en staat voornamelijk bekend om de productie van luchtbuksen, maar het dorp heeft veel meer te bieden dan alleen dat. Negentig procent van de inwoners aan de productie van een breed scala aan souvenirs. Het grootste deel daarvan wordt geëxporteerd naar Bali, maar je vindt deze prachtige producten ook in de rest van Indonesië en omringende landen. De meeste inwoners van Cipacing wonen in een klein onderkomen en gebruiken de ‘woonkamer’ als werkplaats. Het harde werken, dag in dag uit, wordt mager beloond, maar dat wil niet zeggen dat de lach van hun gezichten is verdwenen. Als je in het dorp rondloopt, groet iedereen je vriendelijk en voor je het weet lopen er allemaal giechelende kinderen achter je aan. Zo snel ze zich achter je rug verzamelen, schieten ze ook weer verlegen weg als je je omdraait. En juist voor hen, die hoogstwaarschijnlijk in de voetsporen van hun hardwerkende ouders zullen treden, organiseerden wij als AIESEC uitwisseling deelnemers een sportdag om een lach naar boven te halen.
Uitbundige klassen
Na de nodige voorbereidingen en afspraken kwamen alle vrijwilligers, een leuke internationale groep uit acht landen, op 29 augustus 2015 aan op de sportlocatie: een bouwput en een zandveldje. Indonesië zou echter Indonesië niet zijn als vooraf gemaakte afspraken toch wat anders uitpakten dan wij verwachtten. De bouwput bleek toch niet beschikbaar , maar het veldje ernaast wel. En ondanks verschillende 
bezoeken en telefoongesprekken met de school waarvoor we het sportevenement organiseerden, stonden ze verrast te kijken toen we de kinderen kwamen ophalen… ze wisten van niks. Gelukkig konden we de leidinggevende overtuigen dat we een leuk programma in petto hadden en uiteindelijk stemde ze toe. Onder één voorwaarde, we moesten zelf de klassen in gaan om de kinderen te vragen. Dat was geen probleem natuurlijk, VET zelfs! Bij het uitnodigen van de klassen (met kinderen van 8 tot 12 jaar) kregen we al kippenvel omdat de hele klas uitbundig haar blijdschap uitte, en dat is natuurlijk waarvoor we dit evenement organiseerden. Nu de deelnemers van het evenement ook daadwerkelijk zouden komen, konden we snel aan de slag met het klaarzetten van de activiteiten.
Lekker chaotisch
Rondom het veld stelden we speakers op en omdat we niet de hele locatie konden gebruiken, moesten we de sp
ellen op geïmproviseerde wijze uitzetten. De lokale ‘buurman en buurman’ waren ook aanwezig om de constructie voor het spijkerbroekhangen in elkaar te klussen, al met al een gezellig drukke boel. Dit was al lekker chaotisch, en het binnendruppelen van de 150 kinderen maakte het nog chaotischer. Intussen kwam er geluid uit de speakers en konden we beginnen met het verzamelen van de kinderen om te starten met de warming-up. De AIESEC leden startten met een prima dansje en de kinderen deden volop mee – ze deden het waarschijnlijk beter dan wij uitwisseling studenten na weken oefenen. Na de warming up werden alle kinderen toegewezen aan de 16. Tijdens de kennismaking tussen de groepsleiders en de kinderen kreeg iedereen een super cool ‘United Cubs, play for a smile’ t-shirt. Het hele veld kleurde direct blauw/wit met allemaal oranje leeuwtjes! Daarnaast kreeg iedere groep een klembord met de benodigde papieren, waaronder een persoonlijk sportschema. Alle kinderen worden per team in rijtjes naast elkaar gezet en blijven verassend netjes staan. Dan mag ieder team kort zijn ‘yell’ laten horen. Na deze oorverdovende boost van enthousiasme klinkt het startschot en begeven alle teams zich naar hun eerste sportronde!
Standvaste masten
De sportdag bestaat uit een aantal typisch Nederlandse spellen zoals balanceren met een ei op een lepel (en er zijn tamelijk wat eieren gesneuveld) , zaklopen en touwtrekken. Deze spellen zijn bekend bij de Indonesiërs, waarschijnlijk het gevolg van de Nederlandse kolonisatie. Maar van een van de bekendste Nederlands spellen hadden ze nog nooit gehoord, namelijk spijkerbroekhangen! De kinderen konden ook bowlen, voetballen en meedoen met een spetterend watergevecht.. En tot slot een typisch Indonesisch spel genaamd ‘benteng’. Dit is voor mij nog steeds een volstrekt onduidelijk spel, maar onder Indonesische kinderen schijnt het enorm populair te zijn. In de meest simpele omschrijving is het doel elkaars vlag te veroveren. Tijdens het spelen van benteng bleek onze vlaggenmast van bamboe niet bestand tegen de kinderen die eraan hingen, dus werd de stok vervangen door iets standvaster, namelijk de teamleiders van de groepen. Zij werden zowaar omver gelopen, maar daar hadden de kinderen natuurlijk geen last van, zij konden hun spel immers weer voortzetten. Conclusie: een hilarisch spel waarbij de groepsleiders er aan het eind uitzagen alsof ze van een storm thuiskwamen… een borstel en föhn zouden geen overbodige luxe zijn.
Creatief en flexibel 
Het idee was dat na het einde van een sportronde een signaal zou klinken waarna de kinderen zich naar de volgende spelronde zouden begeven. Maar het kwam er vaker op neer dat we het eindsignaal lieten horen omdat een aantal groepen zich vroegtijdig verplaatsten. Alles gaat nou eenmaal niet zoals wij dat zouden plannen, dus je moet creatief en flexibel zijn. Zodra je jezelf daaraan kunt overgeven en meegaat met de flow, gaat alles eigenlijk prima. Na vier ronden namen we tijd voor een pauze, zodat de kinderen even tot rust konden komen onder het genot van een lunchbox met daarin de nodige porties witte rijst aangevuld met ei en tofu. Het was inmiddels rond de middag en de wolken die normaal boven het dorp hangen, waren ze deze dag nergens te bekennen dus het kwik liep gemakkelijk op tot 35 graden. Daarom zocht iedereen met zijn lunchbox een plekje op in de schaduw om daar hun lunch op te smikkelen.
Planning inkrimpen en door
Na de lunch, net voor we van de sportdag wilden vervolgen, vertelde de school ineens dat we binnen een uur klaar moesten zijn. Even inkrimpen met de planning dus en snel van start met de volgende spellen. Met nog vier spellen voor de boeg klonk het startsein en stonden alle teams weer vol enthousiasme klaar voor het volgende spel. Met name bij het watergevecht kon de lol niet op. Links en rechtsom vlogen zakjes water je om de oren, het water was niet aan te slepen! Zodra er weer water in de kuip was waarin de kinderen hun zakjes vulden, doken ze er met z’n allen op af. Tijdens het touwtrekken lieten de kinderen hun spierballen zien. Stiekem wilde één van de teamleiders hun team nog wel eens helpen, maar veel verschil maakte dat niet met tien enthousiaste kinderen aan de andere kant. En zo ondervond ook de teamleider hoe het was om even lekker door het losse zand getrokken te worden – zo grondig dat je de rest van de dag overal zand tegenkomt.
‘Salim’ en knuffels
Dan kwam toch het moment voor het laatste eindsignaal, alle groepen werden naar voren gevraagd. De kinderen begaven zich weer netjes in 16 rijtjes en wij telden ondertussen alle scores op. Alle leeuwtjes stonden klaar en als laatste verassing kregen de kids nog een echte medaille met een oranje leeuwtje erop, zo waren ze volwaardig deelnemer van een echte sportdag! Ieder team werd één voor één naar voren geroepen voor het ontvangen van een medaille, waarop de kinderen ‘terima kasih’ (dank u wel) antwoordden. De drie teams met de hoogste score werden genoemd en het winnende team ontving een zakje Nederlandse stroopwafels als prijs! En aan de grote ogen van de kinderen werden deze zeer gewaardeerd. De dag werd afgesloten met een groepsfoto waarbij alle kinderen met een grote glimlach, trots hun medaille toonden. Als blijk van waardering en respect bedankten alle 150 kinderen ons door de buitenkant van onze hand tegen hun voorhoofd te drukken, ´salim´ noemt men dit in Indonesië. Het krioelde letterlijk van de kinderen die allemaal je hand willen hebben om je te bedanken. Dat kan wat onwennig en raar overkomen, maar voor hen is het de grootste waardering die ze kunnen uitten. Toch maakte de vraag om een knuffel die verschillende kinderen aan ons vroegen, de grootste impact. De 150 kinderen stormen het veld af en laten een enorme stofwolk achter. Aan de grote lach op hun gezichten te zien, hebben ze enorm genoten van deze sportdag.
Nadat de stofwolk was opgetrokken, verzamelden we alle spelattributen zoals touwen, pionnen, ballen en jutezakken, en de dozen met flesjes water die over waren en doneerden dat aan de bewoners rondom het sportveld. Zij waren heel blij met de bijdrage en het dorpshoofd vertelde dat hij deze artikelen goed kon gebruiken om in de toekomst zelf een aantal spellen uit te zetten. De kinderen zwaaiden ons enthousiast uit toen we het ‘United Cubs’ gekleurde dorp verlieten. Met een grote waardering voor deze kinderen, die met zo weinig spullen zoveel plezier kunnen hebben en daar zo dankbaar voor zijn, kijken wij terug naar een geslaagde missie: ‘Play for a smile’!
Bij het organiseren van dit toernooi moet je improviseren en omgaan met onverwachtse wendingen. Stel je open voor de cultuur en verwacht niet dat anderen jouw standaarden delen of die van jou overnemen, maar probeer een consensus te vinden. Zodra je dit kunt accepteren, zul je nieuwe inzichten krijgen en daadwerkelijk om leren gaan met een andere cultuur. Daarbij draait het in dit geval natuurlijk niet om jouw beleving, maar om de beleving die je creëert voor de kinderen. Zij beleven zoveel plezier met de simpelste dingen en hebben zoveel waardering voor een relatief kleine moeite.
Tot slot wil ik alle lokale (Indonesische) en internationale (Chinese, Duitse, Maleisische, Nederlandse, Oostenrijkse, Taiwanese, Vietnamese en Zwitserse) vrijwilligers bedanken voor hun hulp bij het begeleiden van deze dag. Niet alleen jullie, maar vooral de kinderen hebben een onvergetelijke dag gehad!
Vrijwilliger Jakko Heinen
